آبادان در هشتم آبان ۱۳۵۹ به تصرف نیروهای بعث عراق در آمد و امام خمینی در ۱۴ آبان همان سال شکست حصر آبادان را با لحنی پر از هشدار از نیروهای مسلح خواستار شدند. اما کارشکنی‌های بنی صدر در قامت فرماندهی کل قوا مانع تحقق این مهم شد. عملیات ثامن الائمه آغازی بر پایان سلطه بعثی بر ایران بود.

از فرماندهی بنی صدر تا فرماندهی امام

بعد از نه ماه فرماندهی بنی صدر بر کل قوای مصلح و اشغال سرزمین های ملی در نهایت بنی صدر در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۶۰ از فرماندهی کل قوا عزل شد. عزل بنی صدر و فرماندهی کل قوای امام خمینی را می‌توان نقطه عطفی در تحولات میدانی دفاع مقدس دانست. از این منظر عملیات ثامن الائمه را نیز می‌توان همان نقطه عطف در عرصه میدانی دانست. هدف عملیات شکست حصر آبادان بود.

از طراحی تا عملیات

هرچند طرح این عملیات ماه‌ها قبل توسط حسن باقری و با مشایعت قائم مقام وقت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شهید یوسف کلاهدوز شکل گرفته بود اما به دلیل کارشکنی‌های آشکار فرمانده کل قوا اسبق اجرای عملیات تا مهر سال ۱۳۶۰ به تعویق افتاد. پس از عزل بنی صدر در خرداد ۱۳۶۰ مقدمات برپایی این عملیات کلید می‌خورد. در نهایت این عملیات در تاریخ پنجم مهرماه  1360 و به دستور فرمانده کل قوا حضرت امام خمینی و با رمز «نصر من الله و فتح القریب» صورت می‌پذیرد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این عملیات را با هماهنگی ارتش جمهوری اسلامی و نیروهای بسیج و با همکاری ژاندارمری و جهاد سازندگی انجام می‌دهد. عملیاتی که بصورت همه جانبه باعث در هم شکستن حصر آبادان تنها در سه روز می‌شود. عملیاتی که با وجود تمام کمبودها با اتکال به خداوند و اتحاد نیروهای مسلح و حضور پر رنگ و پر غرور مردم بومی و محلی به شکست کامل نیروهای عراقی انجامید.

از عملیات تا پیروزی رزمندگان

سرعت عملیات رزمندگان اسلام در عملیات ثامن الائمه خیره کننده بود. این عملیات تنها در سه روز نبرد با پیروزی به پایان رسید. استراتژی نخست این عملیات تصرف خاکریزهای دشمن بود. هر چند نیروهای عراقی در محل پل حفار مقاومت زیادی به خرج دادند اما نیروهای ایرانی با تصرف جاده ماهشهر-آبادان، تصرف پل مارد و تصرف پل قصبه و در نهایت تنگ کردن محاصره دشمن بعثی را از این منطقه راندن. در این عملیات غرور آفرین، ۱۸۰۰ نفر از نیروهای بعثی تسلیم رزمندگان اسلام شده و اسیر گشتند و نزدیک به ۲۰۰۰ نفر از آنها نیز کشته شدند و چند صد دستگاه از جنگ افزارهای سنگین دشمن اعم از تانک و نفربر و … به غنیمت رزمندگان اسلام در آمد. این ضربه مهلکی بر پیکره ارتش متجاوز بعثی بود.

شکست هیمنه

اراضی آزاد شده در این عملیات چیزی بالغ بر ۱۵۰ کیلومتر مربع بود. شکست حصر آبادان نقطه عطفی برای تمام عملیات های بزرگ و موفقیت آمیز نیروهای مسلح ایران بر علیه اشغال گران بعثی بود. صدام که به منظور تسلط بر اروند رود حساب ویژه‌ای بر آبادان کرده بود اما با شکست در این عملیات خود را آماده شکست‌های بعدی می‌دید. شکست عراقی‌ها در این عملیات در حقیقت شکست هیمنه پوچالی‌ آنها بود. بعثی‌ها زین پس همچون گذشته احساس برتری و اقتدار نمی‌کردند.

این عملیات را نیز می‌توان به قطع سرآغازی بر شکل‌گیری سازمان رزم سپاه دانست. در نهایت سقوط هواپیمای فرماندهان این عملیات شهیدان یوسف کلاهدوز، محمد جهان آرا، ولی الله فلاحی و موسی نامجو داغی بر دل رزمندگان این عملیات غرور آفرین شد.

یادشان گرامی