اوج تعالی انسان شهادت است. این جمله به خوبی جایگاه شهادت را بیان می کند. در دین اسلام و در مذهب تشیع هیچ حرکتی بهتر و گران‌بهاتر از شهادت نام گذاری نشده است.
مقدمه
اوج تعالی انسان شهید شدن است. این جمله به خوبی جایگاه شهدا را بیان می کند. در دین اسلام و در مذهب تشیع هیچ حرکتی بهتر و گران‌بهاتر از کشته شدن در راه خدا نام گذاری نشده است. انسانی که شهید می شود، استحکام جامعه را حفظ می کنند. شهیدان با فدا کردن جان خود در راه کشور ضعف و سستی را از جامعه دور می کنند کشور ما از گذشته های دور به عنوان یک کشور شهید پرور شناخته می شود. این مسئله زمانی خود را نشان می دهد که در هشت سال دفاع مقدس بالغ بر ۲۰۰ هزار شهید، جان خود را رد راه کشور فدا کردند.
مفهوم شهادت
کشته شدن در راه خدا برای کسب رضایت و خشنودی او به دست دشمن شهادت است. قرآن کریم بالاترین و نیک ترین مرگ را شهادت نامیده است. همچنین شهید از جایگاه و منزلتی بسیار والا برخوردار است. خداوند در آیه ۱۶۹ سوره آل عمران می فرمایند: «وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ – و کسانی که در راه خدا کشته شده‌اند، مرده مپندار، بلکه آنان زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی می‌خورند»
این آیه شریفه به خوبی جایگاه شهادت را نشان می دهد. شهیدان بعد از پیامبران و عالمان، از حق شفاعت نیز برخوردارند. شهید نیاز به غسل ندارد و کفن ندارد. حتی گفته شده اگر بدن وی در جنگ بوده و به شهادت برسد، همچنان پاک است. البته این حکم مخصوص شهدای جنگ است و دیگر شهدا پیش از دفن باید غسل میت داده شوند.
معنی شهید شدن در لغت
شهادت به معنای حضور و دیده شدن و مشاهده می باشد. مفسران بسیاری درباره این معنی نظراتی داده‌اند. از این رو معنای آن این گونه تفسیر شده که هنگام شهادت، فرشتگان الهی شهید را می بینند. همچنین فرشتگان شهادت می دهند که این فرد اهل بهشت است و جایگاه مناسبی برای او در نظر گرفته شده است. از دیگر تفسیر های معنی شهید، این است که او در روز قیامت شاهد اعمال دیگران است.
جایگاه شهید در نزد شیعیان
در مذهب شیعه، شهادت جایگاه بالایی دارد. اگر به زندگی امامان معصوم (ع) توجه کنیم، هریک به گونه ای به شهادت رسیده‌اند. مولود کعبه، علی (ع) که به شهادت رسید، هنگام شهادت فرمود: به خداوند قسم رستگار شدم. از نظر شیعه با اولین قطره خون شهید که به زمین می ریزد، تمام گناهان او پاک خواهد شد. از این رو برای شهید احترام خاصی قائل هستند
درجات شهیدان
به کسی در راه خدا و به دست دشمن کشته می شود، شهید می گویند با این حال شهیدان نیز درجات مختلفی دارند. این درجه به نیتی که از شهادت داشتند مربوط می شود. به کسی که با نیت و انگیزه دفاع از میهن و برافراشته پرچم اسلام به شهادت می‌رسد، شهید دنیوی و اخروی می گویند.
با این حال به کسی که با نیت به دست آورد غنیمت های جنگی، در جنگ با دشمن کشته می شود، شهید دنیوی است. چراکه شهید هدفی جز رضایت پروردگار را ندارد. جایگاه این افراد در روز قیامت متفاوت خواهد بود.
با این حال، شهادت فقط در میدان جنگ به دست نمی آید. فردی که در اثر بیماری سخت و به صورت مظلومانه‌ای از دنیا می رود. انسان والا مقامی که حرف های او در دنیا خریدار ندارد و در غربت چشم از جهان فرو می بندد. نیز جز شهدای اخروی محسوب می شوند.
جایگاه شهید در فرهنگ جمهوری اسلامی ایران
کسانی که در جهت حفظ و استحکام نظام جمهوری اسلامی ایران از زمان انقلاب تا کنون جان خود را از دست دادند، شهید محسوب شده و به مقام شهادت نائل می شوند. انسان هایی که در جنگ تحمیلی و در دوران هشت سال دفاع مقدس برای دفاع از کیان ایران، با رشادت و از خود گذشتگی در برابر دشمنان مقابله کردند هم شهید محسوب می شوند. در دوران دفاع مقدس بیش از ۲۰۰ هزار نفر به شهادت رسیدند.
چرا شهید شدن کسی را تبریک می گویند؟
بسیاری از افراد شهادت انسانی را تبریک می گویند. شاید به نظرتان این موضوع عجیب باشد اما امیرالمؤمنین علی (ع) در این باره می فرمایند: «خداوند برای عده‌ای مرگ و برای عده‌ای دیگر مرگ را مقرر کرده است. و هر زمان که اجل برسد جانشان گرفته می شود. پس خوشا به حال کسانی که در راه خداوند و اطاعت از او کشته می شوند»
با توجه به حدیث حضرت علی، شهادت جایگاه بسیار بالایی نزد خداوند دارد. از این رو برای رسیدن به چنین جایگاهی به وی تبریک می گویند.
نتیجه گیری
شهادت مقام بسیار رفیعی است که خداوند در قرآن بارها به آن تأکید داشته است. جایگاه و مقاوم شهید در این دنیا نیز بسیار بالاست و باید یاد و خاطره وی همیشه زنده بماند. انسان های بی ادعایی که بدون هیچ گونه چشم داشت تنها برای رضایت خدا به شهادت رسیدند، قطعاً نزد پروردگار خویش منزلت بالایی دارند. یاد و خاطره تمامی شهدای این مرز و بوم گرامی باد.
