بعد از فرمان امام خمینی مبنی بر شکست حصر آبادان تلاش‌ها برای بازپس‌گیری اراضی اشغالی از چنگال رژیم سفاک بعثی آغاز می‌شود. یکی از این تلاش‌های رزمندگان مربوط به شهید سید محمدحسین علم الهدی فرمانده سپاه هویزه و عملیات موسوم به نصر است. بنی صدر از همان ابتدا با استقرار نیروهای سپاه در این منطقه مخالفت می‌کرد و دستور به جابجایی آنها می‌داد. این نگاه بنی صدر به تحولات جنگ تنها و نخستین برخورد مشکوک او نبود. این دستور با مخالفت جدی سید محمدحسین علم الهدی مواجه شد. شهید علم الهدی طی مکاتباتی با سید علی خامنه‌ای به عنوان نماینده امام در شورای عالی دفاع مانع از اجرای فرمان بنی صدر می‌شود و سید محمدحسین و یارانش در منطقه می‌مانند تا برای عملیات نصر مهیا شوند. سید محمدحسین علم الهدی در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۵۹ عملیات نصر را فرماندهی می‌کند. این را شاید نخستین عملیات گسترده رزمندگان اسلام برای بازپس‌گیری مناطق اشغال شده از چنگال متجاوزان عراقی دانست.

فتحی که دوام نیاورد

رزمندگان اسلام در روز نخست پاتک سختی به نیروهای عراقی وارد کردند. ۸۰۰ نفر از نیروهای عراقی در نبرد روز اول اسیر و ۱۰۰۰ نفر آنها کشته شدند. دشمن عقب نشینی کرده و تعداد زیادی از جنگ افزارهای سنگین آنها اعم از تانک‌ها و نفربر به غنیمت ایران در می‌آید. رزمندگان اسلام سرمست از پیروزی پرقدرت خود در نبرد با نیروهای بعثی بودند. این شادی و سرور چندان دوام نمی‌آورد و در روز دوم عملیات، ورق به نفع نیروهای بعثی عراق بر می‌گردد. اینجا بود که به گواه تاریخ بزرگ‌ترین نبرد تانک‌ها در طول دفاع مقدس پدید می‌آید و رزمندگان جان بر کف اسلام در خون پاک خود غلطیدند و عملیات با شکست مواجه شد.

نفاق و خیانت

عوامل مختلفی دست به دست هم داد تا پیروزی شیرین رزمندگان اسلام به تلخی شکست بدل شود. این عملیات با مشکل بی‌تجربگی رزمندگان، تدارکات و پشتیبانی ضعیف و نفوذ دشمن در لایه‌های فرماندهی کل قوا روبرو بود. زمانی که رزمندگان ایرانی نیازمند پشتیبانی بعد از فتوحات روز نخست بودند نیروهای پشتیبان دیر می‌کنند. در این اثناء فرمان مشکوک و نابهنگام عقب نشینی به لشگر زرهی از سوی بنی صدر و اطرافیانش سبب قطع پشتیبانی از یگان‌های حاضر در عرصه عملیات می‌شود. عرصه بر رزمندگان یگاه‌های پیاده تنگ شده و آنها در محاصره توپ و خمپاره‌های دشمن بعثی قرار می‌گیرند.

بی تجربگی رزمندگان

جدای خیانت فرمانده کل قوای وقت از دیگر علل شکست رزمندگان اسلام در عملیات نصر را بی تجربگی نیروهای ایرانی می‌توان دانست. این عملیات شاید نخستین تجربه گسترده عملیاتی رزمندگان ایرانی بعد از حمله بعثی‌ها به ایران بود. رزمندگان بعد از موفقیت در روز نخست عملیات و فتح توپخانه و برخی از مواضع دشمن، اسیر و کشته و زخمی شدن و عقب نشینی نیروهای عراقی دچار شادمانی زودهنگام شدند و این سبب شد تا از حملات ثانویه دشمن غافل بمانند. گویا برخی از رزمندگان برآوردی از ادامه جنگ نداشتند و شاید کار را پایان یافته تلقی می‌کردند از این رو به جمع‌آوری غنائم روی آوردند. این رفتار، آنها را از تثبیت موقعیت خود و پاتک‌های احتمالی دشمن غافل کرده بود. نیاز بود بعد از تصرف مواضع، گروه تدارکات بلافاصله اقدام به ساخت خاکریز و سنگر نماید. غفلت از این موضوع ما را در برابر حملات بعدی نیروهای عراقی آسیب پذیر کرده بود.

برای آشنایی با عملیات‌های دفاع مقدس با وبسایت رزمندگان همراه باشید.