مهمترین هدف صدام حسین از آغاز جنگ با ایران و رزمندگان اسلام ، لغو معاهدۀ مرزی ۱۹۷۵ و تسلط کامل بر اروندرود بود. برای تحقق این موضوع، دولت عراق نیاز داشت تا شهرهای خرمشهر و آبادان را به تصرف درآورده و بر شبه جزیرۀ آبادان مسلط شود تا دسترسی ایران به اروندرود را غیرممکن سازد. بنابراین یکی از محورهای اصلی حملۀ ارتش عراق به خوزستان حرکت از محور شلمچه و پیشروی در ساحل ایرانی اروندرود بود تا بتواند بین رودخانه های بهمنشیر و اروند به طور کامل مستقر شود. اگر ارتش عراق موفق می شد به این هدف کلیدی دسترسی پیدا کند در کنار دو مانع طبیعی کارون و بهمنشیر قرار می گرفت و شاید می توانست ایران را از بازپس گیری آنها در دفاع مقدس نا امید کند. بنابراین قبل از آنکه حتی خرمشهر را به تصرف درآورد، نیروهای خود را از شمال این شهر عبور داد تا بتواند هر چه سریعتر به شبه جزیره آبادان رسیده و شهر پرآوازه آبادان را به اشغال خود درآورد.
همچنین شما می‌توانید گزارشی با عنوان “محورهای تهاجم و استعداد و اهداف هر محور” از وبسایت رزمندگان را به منظور آشنایی بیشتر با امکانات دشمن بعثی در محور آبادان مطالعه بفرمایید.
زمانی که دفاع مقدس آغاز شد، آبادان یکی از معروف ترین و فعال ترین شهرهای استان خوزستان و دارای۴۶۲ هزار نفر جمعیت بود. در آن زمان، جمعیت آبادان از اهواز که مرکز استان خوزستان است بیشتر بود و به دلیل وجود فرودگاه بین المللی و بزرگترین پالایشگاه جهان، شهر زنده و فعالی بود. این شهر که در ۱۱۵ کیلومتری جنوب اهواز واقع است، قبل از پیروزی انقلاب، مرکز سیاسی تأثیرگذار بر صنعت نفت بود و با وجود دانشکدۀ نفت، فعالیت های سیاسی در آبادان بر خانوادۀ صنعت نفت ایران نیز اثر می گذاشت. توسعۀ آبادان حول محور نفت و پالایشگاه بزرگ آن صورت گرفته بود. پالایشگاه آبادان با ۱۸ هزار کارمند و ظرفیت تولید روزانه ۶۰۰ هزار بشکه از یکصد نوع فرآوردۀ نفتی، سهم با ارزشی را در تامین نیازهای سوختی ایران داشت. در زمان آغاز جنگ، این پالایشگاه روزانه ۴۶۰ هزار بشکه انواع فرآورده های نفتی از جمله بنزین و نفت سفید و نفت گاز تولید می کرد. در روز شروع جنگ به میزان ۳۴۰ میلیون لیتر انواع فرآورده های نفتی در مخازن پالایشگاه آمادۀ توزیع بود.
در مجموع ۲۵۰ مخزن نفت و فرآورده متعلق به پالایشگاه آبادان وجود داشت که با ۴ خط لوله، فرآورده های نفتی را به بندر امام خمینی در ۱۱۲ کیلومتری آبادان جهت صدور ارسال می کردند. مخزنگاه اصلی پالایشگاه در بوارده در جاده خسروآباد بود که ۸۵ مخزن داشت و در طول جنگ بارها بمباران شد. پالایشگاه ۱۶ اسکله داشت و ظرفیت بارگیری بندر آبادان ۸۰۰ هزار تن بود و در طول سال ۱۹۰ فروند انواع کشتی های نفتی به آبادان تردد می کردند. در شب ۲۲ بهمن ماه ۱۳۵۷ که انقلاب در حال پیروزی بود و ژاندارم ها پاسگاه های مرزی را تخلیه و رها کرده بودند، رئیس سازمان امنیت بصره به جزیرۀ مینو آمد و بین مردم عرب جزیره، انواع سلاح ها از جمله کلت کمری، کلاشینکف، آرپی جی۷ و مین های انفجاری توزیع کرد.
با ما در قسمت بعد این مستند نیز همراه باشید.
