دکتر مصطفی چمران در سال ۱۳۱۱ در تهران ، خیابان پانزده خرداد ، بازار آهنگرها ، سرپولک متولد شد .
وی تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه ، نزدیک پامنار ، آغاز کرد و در دارالفنون و البرز دوران متوسطه را گذراند ؛ در دانشکده فنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۳۶ در رشته الکترومکانیک فارغ التحصیل شد و یک سال به تدریس در دانشکده فنی پرداخت .
وی در همه دوران تحصیل شاگرد اول بود . در سال ۱۳۳۷ با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به آمریکا اعزام شد و پس از تحقیقات علمی در جمع معروف ترین دانشمندان جهان در کالیفرنیا و معتبرترین دانشگاه آمریکا ـ برکلی ـ با ممتازترین درجه علمی موفق به اخذ دکترای الکترونیک و فیزیک پلاسما گردید .
از ۱۵ سالگی در درس تفسیر قرآن مرحوم آیت الله طالقانی ،در مسجد هدایت ، و درس فلسفه و منطق استاد شهید مرتضی مطهری و بعضی از اساتید دیگر شرکت می کرد و از اولین اعضای انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران بود . در مبارزات سیاسی دوران دکتر مصدق از مجلس چهاردهم تا ملی شدن صنعت نفت شرکت داشت و از عناصر پرتلاش در پاسداری از نهضت ملی ایران در کشمکش های مرگ و حیات این دوره بود .
بعد از کودتای ننگین ۲۸ مرداد و سقوط حکومت دکتر مصدق ، به نهضت مقاومت ملی ایران پیوست و سخت ترین مبارزه ها و مسئولیت های او علیه استبداد و استعمار شروع شد و تا زمان مهاجرت از ایران ، بدون خستگی و با همه قدرت خود ، علیه نظام طاغوتی شاه جنگید و خطرناکترین مأموریتها را در سخت ترین شرایط با پیروزی به انجام رسانید .
در آمریکا ، با همکاری بعضی از دوستانش ، برای اولین بار انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا را پایه ریزی کرد و از موسسین انجمن دانشجویان ایرانی در کالیفرنیا و از فعالین انجمن دانشجویان ایرانی در آمریکا به شمار می رفت که به دلیل این فعالیت ها ، بورس تحصیلی شاگرد ممتازی وی از سوی رژیم شاه قطع می شود .
پس از قیام خونین ۱۵ پس از قیام خونین ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ و سرکوبی ظاهری مبارزات مردم مسلمان به رهبری امام خمینی (ره) دست به اقدامی جسورانه و سرنوشت ساز می زند و همه پلها را پشت سر خود خراب می کند و به همراه بعضی از دوستان مومن و همفکر ، رهسپار مصر می شود و مدت دو سال ،در زمان عبدالناصر ، سخت ترین دوره های چریکی و جنگ های پارتیزانی را می آموزد و به عنوان بهترین شاگرد این دوره شناخته می شود و فوراً مسئولیت تعلیم چریکی مبارزان ایرانی به عهده او گذارده می شود .
به علت برخورداری از بینش عمیق مذهبی ، از ملی گرایی ورای اسلام گریزان بود و وقتی در مصر مشاهده کرد که جریان ناسیونالیسم عربی باعث تفرقه مسلمین می شود ، به جمال عبدالناصر اعتراض کرد و ناصر ضمن پذیرش این اعتراض گفت که جریان ناسیونالیسم عربی آنقدر قوی است که نمی توان به راحتی با آن مقابله کرد و با تأسف تأکید می کند که ما هنوز نمی دانیم که بیشتر این تحریکات از ناحیه دشمن و برای ایجاد تفرقه در بین مسلمانان است . به دنبال آن ، به چمران و یارانش اجازه می دهد که در مصر نظارت خود را بیان کنند .
بعد از وفات عبدالناصر ، ایجاد پایگاه چریکی مستقل ، برای تعلیم مبارزان ایران ، ضرورت پیدا می کند و لذا شهید مصطفی چمران رهسپار لبنان می شود تا چنین پایگاهی را تأسیس کند .
شهید مصطفی چمران به کمک امام موسی صدر ، رهبر شیعیان لبنان حرکت محرومین و سپس جناح نظامی آن ، سازمان « امل » را براساس اصول و مبانی اسلامی پی ریزی نموده که در میان توطئه ها و دشمنی های چپ و راست ، با تکیه بر ایمان به خدا و با اسلحه شهادت ، خط راستین اسلام انقلابی را پیاده می کند و علی گونه در معرکه های مرگ و حیات به آغوش گرداب خطر فرو می رود و در طوفان سهمناک سرنوشت ،حسین وار به استقبال شهادت می تازد.
و پرچم خونین تشیع را در برابر جبارترین ستمگران روزگار ،صهیونیزم اشغالگر و همدستان خونخوار آن ها ، راستگرایان « فالانژ » به اهتزاز در می آورد و از قلب بیروت سوخته و خراب تا قله های بلند کوههای جبل عامل و در مرزهای فلسطین اشغال شده از خود قهرمانی ها به یادگار گذاشته ؛ در قلب محرومین و مستضعفین شیعه جای گرفته و شرح این مبارزات افتخار آمیز با قلمی سرخ و با شهادت خون پاک شهدای لبنان ، بر کف خیابانهای داغ و بر دامنه کوههای اسرائیل برای ابد ثبت گردیده است .
